Het gen kan op een nieuwe manier de cholesterolconcentratie verlagen bij mensen die lijden aan een aangeboren hoog cholesterolgehalte. De technologie is nog niet eerder rechtstreeks op mensen getest. Tien proefpersonen, die allemaal zogenaamde familiale hypercholesterolemie hadden, namen deel aan de proeven op mensen van de eerste fase van de behandeling. Deze erfelijke ziekte verhoogt het cholesterolgehalte in het bloed aanzienlijk. Het verhoogt het risico op coronaire hartziekte tienvoudig in vergelijking met de rest van de bevolking. De ziekte wordt onder meer behandeld met cholesterolverlagende statines. Alle deelnemers aan het onderzoek hadden een gevorderde coronaire hartziekte en hadden hartaanvallen gehad.
De Amerikaan van het biotechnologiebedrijf Verve Therapeutics heeft de behandeling ontwikkeld en richt zich op een gen dat in de lever werkt. Het betreffende gen verhoogt de hoeveelheid schadelijk LDL-cholesterol in het bloed. De behandelde mensen krijgen een injectie met een moleculair reparateur, verpakt in de vetdeeltjes. De reparateur verandert de ene basis van het stukje DNA waaruit het gen bestaat, in een andere. Dat is genoeg om het gen uit te schakelen. Als gevolg van de wijziging van de base nam de cholesterolconcentratie in het bloed van de patiënt meer af naarmate de dosis van het medicijn die de patiënt had gekregen hoger was. Met de hoge dosis daalde het cholesterol met 55 procent en bleef het een half jaar na aanvang van de behandeling op hetzelfde lage niveau. In het verleden bleef bij een experiment met apen het cholesterol 2,5 jaar lang laag met een enkele dosis van het medicijn, zo meldt een artikel in het tijdschrift Nature Science.
“We zien dit niet bij statines: we krijgen nooit zo’n groot verschil”, aldus de universitair docent cardiologie Ritu Thamman Natural van de Universiteit van Pittsburgh. De aanpassing van de basis lijkt op de zogenaamde genenschaar, oftewel de crispr cas-9-methode, waarvan de ontwikkelaars in 2020 de Nobelprijs voor de Scheikunde ontvingen.
Basisbewerking heeft echter veel minder invloed op het DNA dan de opvallende genenschaar. Vorig jaar zijn er ook pogingen ondernomen om leukemie te behandelen door de basis aan te passen. Destijds werden de T-cellen van de donor, oftewel afweercellen, buiten het lichaam bewerkt en vervolgens aan de patiënt gegeven. Cholesterolbehandeling is dus de eerste die rechtstreeks in het lichaam inwerkt. Bij verschillende methoden van gene editing bestaat het risico dat veranderingen plaatsvinden op andere plaatsen dan de beoogde delen van het genoom. Onderzoekers van Verve Therapeutics hebben in dierstudies echter geen veranderingen op de verkeerde plaatsen waargenomen. Er zijn ook geen tekenen dat de genetische verandering erfelijk is.
